ลิงค์เพิ่มเติม ลิงค์เพิ่มเติม ทำแบบทดสอบ  อ่านบันทึกการสอน

คำว่า ชาตก หรือ ชาดก แปลว่า ผู้เกิด มีรากคำมาจากธาตุ (Root) ว่า ชนฺ แปลว่า "เกิด" แปลง ชนฺ ธาตุเป็นชา ลง ต ปัจจัยในกิริยากิตก์ ต ปัจจัยตัวนี้กำหนดให้แปลว่า "แล้ว" มีรูปคำเป็น "ชาต" แปลว่า เกิดแล้ว เสร็จแล้วให้ลง ก ปัจจัยต่อท้ายอีกสำเร็จรูปเป็น "ชาดก" อ่านออกเสียงตามบาลีสันสกฤตว่า "ชา-ตะ-กะ" แปลว่าผู้เกิดแล้ว เมื่อนำคำนี้มาใช้ในภาษาไทย เราออกเสียงเป็น ชาดก โดยแปลง ต เป็น ด และให้ ก เป็นตัวสะกดในแม่กก

ในความหมาย คือเล่าถึงการที่พระพุทธเจ้าทรงเวียนว่ายตายเกิด ถือเอากำเนิดในชาติต่างๆ ได้พบปะผจญกับเหตุการณ์ดีบ้างชั่วบ้าง แต่ก็ได้พยายามทำความดีติดต่อกันมากบ้างน้อยบ้างตลอดมา จนเป็นพระพุทธเจ้าในชาติสุดท้าย กล่าวอีกอย่างหนึ่ง จะถือว่า เรื่องชาดก เป็นวิวัฒนาการแห่งการบำเพ็ญคุณงามความดีของพระพุทธเจ้า ตั้งแต่ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ก็ได้ ในอรรถกถาแสดงด้วยว่า ผู้นั้นผู้นี้กลับชาติมาเกิดเป็นใครในสมัยพระพุทธเจ้า แต่ในบาลีพระไตรปิฎกกล่าวถึงเพียงบางเรื่อง เพราะฉะนั้น สาระสำคัญจึงอยู่ที่คุณงามความดีและอยู่ที่คติธรรมในนิทานนั้นๆ

นัยยะหนึ่งชาดก จึงหมายถึงเรื่องราวของพระพุทธเจ้า เมื่อครั้งที่เสวยพระชาติเป็นพระโพธิสัตว์ พระองค์เสวยพระชาติต่างๆ เป็นมนุษย์บ้าง อมนุษย์บ้าง เทวดาบ้าง สัตว์บ้าง เมื่อพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมแก่ผู้ใดจะทรงยกชาดก ซึ่งเป็นนิทานอิงธรรมมาเล่าเป็นบุคคลาธิษฐาน คือเป็นวิธีการสอนแบบยกเอาเรื่องราวนิทานมาประกอบ เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจง่าย แทนที่จะสอนธรรมะกันตรงๆ

วันสำคัญทางศาสนา... บ้านตาเลียว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.2) เปิดดู 160 ครั้ง 1

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ตอน 1 ศาลหลักเมืองและค่าย... โรงเรียนสฤษดิเดช สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 212 ครั้ง

วิชาสังคมศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม... โรงเรียนบ้านซอยสอง สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.3) เปิดดู 48 ครั้ง

เพศวิถีและทักษะชีวิต... โรงเรียนบ้านตาเลียว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.3) เปิดดู 115 ครั้ง

การพัฒนาบทเรียนสำเร็จรูป เรื่อง หลักธรรมน่ารู้ ... โรงเรียนบ้านแก่งน้อย สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 81 ครั้ง

เพื่อนที่ดี... โรงเรียนบ้านต้นกระบก สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 136 ครั้ง

ชุดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง วันสำคัญทางพระพุทธศ... โรงเรียนอนุบาลบ้านหนองคล้า สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.1) เปิดดู 91 ครั้ง

ศาสนา บุคคล คัมภีร์ และความสำคัญของศาสนาต่าง ๆ... โรงเรียนสพป.จันทบุรี เขต 1 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 249 ครั้ง

การจัดการเรียนรู้เชิงรุกออมไว้ไม่ขัดสน... โรงเรียนบ้านประแกต สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.2) เปิดดู 139 ครั้ง

พุทธประวัติ... สฤษดิเดช สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.1) เปิดดู 166 ครั้ง

หลักสูตรสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม... โรงเรียนบ้านคลองครก สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เปิดดู 75 ครั้ง

ประเทศเพื่อนบ้าน... โรงเรียนบ้านโคกวัด สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.3) เปิดดู 55 ครั้ง

การจัดการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาชั้นประถมศึกษ... โรงเรียนบ้านเนินดินแดง สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 101 ครั้ง

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่องที่ 1 ภูมิศาสตร์ทั่... วัดหนองแหวน สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.3) เปิดดู 104 ครั้ง

กิจกรรมส่งเสริมด้านพหุปัญญาของโรงเรียนบ้านเขาแก... โรงเรียนบ้านเขาแก้ววิทยา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 45 ครั้ง

หน่วยที่ 2 เรื่อง ลักษณะความสามารถและความดีของบ... โรงเรียนบ้านต้นกระบก สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.1) เปิดดู 73 ครั้ง

นิทานคุณธรรม กระต่ายกับสิงโตเจ้าเล่ห์... บ้านตาเลียว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 173 ครั้ง

ใฝ่ธรรม... โรงเรียนวัดพลับพลา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.1) เปิดดู 69 ครั้ง

ชาดกน่ารู้ ... โรงเรียนบ้านยางระหง สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 74 ครั้ง

นิทานคุณธรรม... บ้านตาเลียว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 169 ครั้ง

วิถีเด็กไทย น้อมนำราโชบายสู่การปฏิบัติ ปี 2567... โรงเรียนบ้านคลองครก สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 127 ครั้ง

การจัดการเรียนรู้เชิงรุก Active Learning... โรงเรียนวัดพลับพลา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.3) เปิดดู 91 ครั้ง

ศาสนิกชนตัวอย่าง ... โรงเรียนบ้านคลองกะพง สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 46 ครั้ง

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ตอนที่ 3 อาสนวิหารพระนางม... โรงเรียนสฤษดิเดช สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 249 ครั้ง

หลักธรรมโอวาท 3 เบญจศีล ป.5... โรงเรียนบ้านแก่งน้อย สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 71 ครั้ง

การจัดการเรียนรู้เชิงรุก ด้วยกระบวนการเรียนรู้ ... โรงเรียนอนุบาลจันทบุรี สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.2) เปิดดู 77 ครั้ง

ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนฯ... โรงเรียนวัดคลองขุด สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 173 ครั้ง

การกำหนดราคาและค่าจ้างในระบบเศรษฐกิจ... โรงเรียนสพป.จันทบุรี เขต 1 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม เปิดดู 280 ครั้ง

แผนการวัดและประเมินผล... โรงเรียนสฤษดิเดช สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.2) เปิดดู 122 ครั้ง

สร้างองค์ความรู้ใหม่ทางประวัติศาสตร์ โดยใช้วิธี... โรงเรียนสพป.จันทบุรี เขต 1 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 214 ครั้ง

หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เครื่องมือทางภูมิศาสตร์แล... วัดหนองแหวน สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.1) เปิดดู 146 ครั้ง

มัคคุเทศก์น้อยรร.วัดโพธิ์ลังกาฯ... โรงเรียนวัดโพธิ์ลังกามิตรภาพที่ 171 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 132 ครั้ง

ลักษณะทางกายภาพของประเทศไทย... โรงเรียนสพป.จันทบุรี เขต 1 สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 209 ครั้ง

การจัดการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรร... โรงเรียนวัดวังหิน สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.6) เปิดดู 100 ครั้ง

วิถีเด็กไทย น้อมนำพระบรมราโชบายสู่การปฏิบัติ... โรงเรียนบ้านช่องกะพัด สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 69 ครั้ง

แก่งน้อยสร้างอาชีพ-มีงานทำ... โรงเรียนบ้านแก่งน้อย สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 84 ครั้ง

สาระภูมิศาสตร์ : เครื่องมือทางภูมิศาสตร์ ป.5... โรงเรียนบ้านเจ้าหลาว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 131 ครั้ง

การไหว้... โรงเรียนวัดช้างข้าม สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.5) เปิดดู 49 ครั้ง

The Future of learning สู่ อาณาจักรสุโขทัย... โรงเรียนบ้านโคกวัด สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.4) เปิดดู 58 ครั้ง

เพลงเบญจศีล เบญจธรรม... โรงเรียนวัดหนองสีงา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 93 ครั้ง

การจัดการเรียนการสอนเชิงรุก เรื่องพุทธศาสนิกชน ... โรงเรียนวัดเขาวงกต สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.3) เปิดดู 111 ครั้ง

การจัดการเรียนการสอนเชิงรุก (Active Learning) ว... โรงเรียนวัดแก่งหางแมว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.4) เปิดดู 92 ครั้ง

ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ ... โรงเรียนบ้านช่องกะพัด สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.4) เปิดดู 53 ครั้ง

หน่วยที่ 2 เรื่อง ลักษณะความสมารถของบุคคลและการ... โรงเรียนบ้านต้นกระบก สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.1) เปิดดู 119 ครั้ง

อ่างเก็บน้ำประแกต... โรงเรียนบ้านประแกต สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.2) เปิดดู 57 ครั้ง

วัดเขาพลอยแหวาน... โรงเรียนวัดสิงห์ สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.4) เปิดดู 699 ครั้ง

โอวาท 3 ละเว้นความชั่ว นำไปสู่สังคมที่สงบสุข... โรงเรียนบ้านคลองลาว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.4) เปิดดู 91 ครั้ง

ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ตอนที่ 2 ศูนย์ส่งเสริมอัญ... โรงเรียนสฤษดิเดช สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ทุกระดับชั้น) เปิดดู 218 ครั้ง

การจัดการเรียนรู้ Active Learning สังคมศึกษา โร... โรงเรียนวัดท่าศาลา สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ป.3) เปิดดู 119 ครั้ง

การจัดการเรียนการสอนเชิงรุก Active Learning... โรงเรียนบ้านโคกวัด สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม (ม.3) เปิดดู 95 ครั้ง